Ik heb eens iemand ontmoet die vergeleek wonderen met Nike. Hun advertentie slogan is in het Nederlands ‘gewoon doen’. Je moest dus gewoon maar het genezing gebed uitspreken (dat gaat zoiets als ‘in Jezus naam wees genezen’, of varianten daarop), gewoon doen en de rest kwam vanzelf. Alleen, er gebeurde niets toen we het probeerden. Heel vaak herhalen, druk erover doen, de genezing ‘claimen’ zoals dat soms gaat, het lijkt allemaal niet te werken. Het voelt een beetje als zwaaien met je armen om een auto te laten stoppen maar alleen stopt hij niet.
Nu hou ik niet zo van de termen ‘wonderen’ of ‘genezingen’ omdat ze enorm versleten zijn. Ik wil niet zeggen dat ze onbruikbaar zijn want ik heb ze onder mijn handen zien werken. Niet veel, maar toch. Het probleem is een beetje dat je een soort onbereikbaar gevoel krijgt als je het over wonderen hebt. Een soort kloof waar je overheen moet. Als mensen erover vertellen die een wonder meegemaakt hebben kunnen ze vaak niet precies aangeven wat er nou gebeurde, het kwam een beetje uit de lucht vallen. Altijd zijn het mooie verhalen maar als je denkt, oké nu is het mijn beurt, wordt het ineens ingewikkeld. In de Bijbel blijken mensen ook ineens weer te gaan lopen en kunnen ze weer zien. En als je het zelf probeert lukt het niet. Als dat trouwens wel zo was zou de wereld er wel heel anders uitzien. De conclusie is dan snel getrokken: het zal dan in onze tijd wel niet meer gebeuren. Dat levert wel een enorm spanningsveld op met wat Jezus zelf zegt, dat ‘de gelovigen deze dingen zullen navolgen’. Daarom is er altijd weer een soort opleving waarin men zich realiseert dat ‘het toch zou moeten kunnen’.
Ik probeer zelf te kijken naar ‘werkingen’, God doet iets. Waar dat vandaan komt is van wat God zelf in je leven gedaan heeft. Dat heeft geloof gebouwd en het zit dichtbij in je eigen hart en dat kan je voor anderen bidden. Het woord komt van Paulus. Het leuke van werkingen is dat er veel verschillende zijn. Paulus heeft er nog twee: genadegaven en bedieningen, ook in een verscheidenheid. Genadegaven komt van de genade die God geeft, Hij helpt. Bedieningen zit in het idee dat God een speciale bedoeling op je leven heeft gelegd. Die komt dan tot uiting als de heilige Geest werkt. Ik probeer te ‘kijken wat God aan het doen is’ in die veelheid van werkingen. Sinds mijn visioen dat Jezus naar me toe liep en ik in zijn ogen zag dat Hij me kende, kijk ik vaak eerst naar hoe Jezus de persoon kent. Dat bid ik dan uit en vervolgens herkennen mensen zich erin. Mijn vrouw is daar heel anders in, die vraagt aan Jezus wat ze moet bidden en dat doet ze dan. Het effect is bijna hetzelfde, mensen voelen zich gekend. Maar zij vraagt het vanuit haar eigen relatie met God en ik wacht meer tot de heilige Geest dingen laat zien. Als dat om één of andere reden niet goed lukt zegt mijn vrouw soms dingen die me verbazen. Als dat wel goed lukt kan ik soms dingen zeggen die haar weer verrassen. Soms leid het tot grappige situaties want we komen dan op dezelfde dingen met een andere invalshoek. Het is overigens niet nodig dit zo te imiteren, het gaat vooral hoe jij je relatie met God ontwikkeld hebt.
Met genezingen in het Nieuwe Testament is er vrijwel altijd één gemeenschappelijke factor. Jezus was erbij. Sterker nog, Hij was degene die de wonderen deed. Dat kwam vooral omdat Hij uit heilige Geest geboren was. Daarin is Hij uniek. Maar er lijken nog meer elementen mee te spelen want pas na Zijn dertigste jaar, Zijn doop en ‘de verzoeking in de woestijn’ begon Hij wonderen te doen. Wat opvalt is dat Hij er niet heel erg mee te koop loopt. Toen Jezus bij één van de discipelen thuis was bleek zijn schoonmoeder, die eten zou maken, ziek op bed te liggen. Dat was een precaire zaak want mannen in een keuken lag erg gevoelig. Daarom legt Jezus zijn handen op de schoonmoeder en die staat vervolgens op om het eten te maken. Lekker praktisch. Alleen, de volgende dag staat het hele dorp aan de deur want dit soort nieuws reist snel. Vervolgens is Jezus nergens te vinden en Hij wil niet blijven hangen want er moet nog veel gereisd worden. Toch geneest Hij nog wel even alle zieken die er zijn. Het volgende wonder, beschreven in de Bijbel, is van iemand die lijdt aan melaatsheid, interessant genoeg zegt de man tegen Jezus “indien Gij wilt kunt u mij genezen”. Kennelijk was het voor de melaatse man zichtbaar dat Jezus dat kon en wist hij dat Jezus het alleen hoefde te willen. Hoe dat kan is niet gelijk duidelijk maar we hebben het wel over het volk Israël, die had al veel met God meegemaakt en er was vaak veel geloof waardoor mensen dingen wisten die je niet zou verwachten. Als Jezus iets deed zeiden mensen bijvoorbeeld ‘ik zie dat u een profeet bent’. Maar de melaatse man zag niet alleen iets bij Jezus, hij sprak het ook aan en Jezus zei daarop ”Ik wil het, wordt rein”. Ik vind het belangwekkend want dit is Jezus zijn eerste wonder in het openbaar. Het doet denken aan het verhaal van de bloedvloeiende vrouw die noodgedwongen alleen stiekem de kwast van Jezus’ mantel kon aanraken voor haar genezing zodat ze onopgemerkt zou blijven. Dat lukte niet echt maar in de periode daarna wilde iedereen de kwast van Jezus Zijn mantel aanraken en werd vervolgens ook genezen. Allebei de verhalen lijken iets te openen in Jezus Zijn genezingsbediening. Natuurlijk in Jezus daar niet afhankelijk van maar hier wordt iets zichtbaar dat er een werking van krachten achter de schermen is die de zaak aanjaagt. Dat tegenover andere genezingsverhalen waarin het gebeurt zonder de achterliggende werking te kunnen zien.
Iets vergelijkbaars gebeurt bij Petrus en Johannes. Als Jezus alweer verdwenen is gaan ze naar de tempel. Daar ligt een lamme man die bedelt. Toen hij om hulp vroeg kwam dat op een voor hem onverwachte manier. Het valt me in het verhaal al heel lang op dat Petrus hem scherp aankeek. Hij zag dat de man iets wilde ontvangen. Petrus zei dat wat hij had, hij hem gaf. Op dat moment kon de man lopen. Hij begon gelijk te rennen. Er wordt hier iets overgedragen, net zoals in de twee verhalen over Jezus. Dat niet alleen, er is ook een actieve vraag die gericht is op Jezus en ook, zijn het in een wat minder duidelijke mate, op Petrus en Johannes.
In genezing zit dus een overdracht en die werkt het beste als die ontvangen wordt. Een overdracht van wat? Van iets wat je ontvangen hebt. Het eerste voorbeeld daarvan is als Jezus de discipelen op eigen houtje op pad stuurt om genezingen te doen. Het sleutelwoord is ‘macht’. Dat is wat Jezus hun geeft. Vanaf dat moment gaat het voor hun werken. Dat gebeurt nog een paar keer in de periode van Jezus Zijn vertrek, Hij zegt dingen als ‘gij zult kracht ontvangen als de heilige Geest over u komt’ en er wordt gesproken over ‘de vervulling met de heilige Geest’.
In het verhaal van Stefanus wordt deze overdracht wel heel duidelijk. Hij wordt aangesteld om voor de weduwen en de wezen te zorgen maar hij was al vol van geloof en heilige Geest. Als de apostelen voor hem bidden en de handen opleggen staat er dat Stefanus ‘vol van genade en kracht’ wonderen deed. Als je de gebruikte termen een beetje kent, blijkt hier dat wat Stefanus ontvangen had, opmerkelijk was. De genade (God helpt) staat regelmatig in de Bijbel maar deze combinatie van genade en kracht staat maar op slechts één andere plek in de Bijbel. Als je zo in de Bijbel zoekt zie je dit fenomeen van verbinden steeds terugkomen, op verschillende manieren. Ook in het Oude Testament. Het beste voorbeeld is daar natuurlijk Mozes, die de Naam van God te horen krijgt. Dat verandert zijn leven.
Nu is het nog steeds lastig te snappen hoe genezingen echt werken, je zou het liefst een instructieboekje willen en ermee aan de slag gaan. Alleen zijn er ook leerstellingen die beweren dat dit absoluut onmogelijk is. Alles wat lijkt op ‘overdracht’ wordt onmiddellijk als ‘niet van God’ verklaard. Dat maakt het natuurlijk wel ingewikkeld, als je deze leerstelling onderschrijft worden genezingen ineens onmogelijk en de leerstelling dat het niet meer voor deze tijd is, zal de zaak alleen maar versterken. Als je door de geschiedenis heen kijkt zijn er wisselende successen. De ene keer komen er massa’s mensen bij elkaar en de andere keer valt alles weer op de grond. Het lijkt er in ieder geval op dat genezingen, net zoals bij Jezus, niet het doel hebben om er erg mee te koop te lopen. Als een soort hoofd-attractie op en campagne om Jezus te promoten. Het zou gewoon een logisch gevolg moeten zijn van de genade die God geeft. En natuurlijk van de kracht en de bedieningen en alles wat God nog verder te geven heeft.